powrót

Małgosia Szokalska o Tańcu Hula:

Hula to dusza Hawajów

    Dla starożytnych i współczesnych Hawajczyków, taniec Hula zawiera w sobie istotę życia. Przekazuje mityczną ideologię, daje treść i ciągłość starożytnej hawajskiej kulturze. W związku z brakiem języka pisanego właśnie w tańcach i pieśniach przekazywana była z pokolenia na pokolenie historia Hawajczyków, ich legendy, tradycje oraz ważne wydarzenia.

    Tańce i pieśni przepełnione są mocą, pięknem i magią, dają wyraz głębokim uczuciom i emocjom, napełniają tancerzy i widownię Duchem Aloha. Piękno tych pełnych mocy tańców pochodzi z wiary w to, kim jesteś i skąd pochodzisz.

    Stopy tancerzy mają mocny kontakt z ziemią, płynny ruch bioder pobudza przepływ życiowej energii a oddech niesie ją po całym ciele. W tym samym czasie dłonie snują pełną wdzięku opowieść.

    Każdy ruch w hula ma swoje znaczenie, a każdy gest dłoni tancerza jest ogromnie ważny. Ruchy ciała mogą przedstawiać elementy przyrody, uczucia, zdarzenia. Wzrok podążający za ruchem rąk, dodaje mocy opowieści. Harmonia ruchów, uważność i duchowy spokój dodają tancerzom wyjątkowości i godności, pozwalając im na połączenie się z naturą i boskością.

    Hula zawsze był tańczony z wielkim poświęceniem, było to wielkie przeżycie zarówno dla tancerza jak i dla widza. Zarówno kumu (nauczyciel) jak i najlepsi tancerze mieli wielkie poważanie w społeczności i często poświęcali życie tańcowi. Być wybranym na ucznia hula był to kiedyś wielki honor.

    Hula jest źródłem przyjemności oraz wiedzy nie tylko dla Hawajczyków, ale i osób nie pochodzących z wysp. Kto raz poznał ten taniec, zawsze będzie miał dla niego szacunek i nigdy go nie zapomni.

Są dwa style hula;

kahiko – styl świątynny, tradycyjny

tańce kahiko były wykonywane w świątyniach (heiau) podczas ceremonii religijnych pod kierownictwem kapłana (kahuny). To styl bardziej dynamiczny, ruchy oszczędne, eleganckie i bardzo precyzyjne. Tańczone jest do pieśni (mele) z towarzyszeniem instrumentów perkusyjnych.
Jego korzenie sięgają tradycji, walki o przetrwanie, praw bogów i kapu.
Tańce te odzwierciedlają surową siłę życia, przekazują moc, zmysłowość, seksualną potencję oraz głęboki szacunek dla harmonijnych sił natury oraz bogów, którzy chronią lub niszczą z pasją w zależności od woli. Kostiumy tancerzy kahiko są w barwach naturalnych, stroje męskie są często dość skąpe.


auana - współczesny i dostosowany do nowych czasów

Tańce auana przedstawiają zdarzenia z współczesnego życia, piękno przyrody, miłość do ziemi i otaczającego świata, są bardziej swobodne i kreatywne.
Z definicji swobodna, auana pozwala na zabawę, kolory, różnorodność i taką samą zmysłowość jak kahiko. Tancerze mają większy kontakt z publicznością, ale nadal skupieni są na opowieści. Towarzyszą im zachodnie instrumenty strunowe – gitary, ukulele i śpiew. Piosenki są bardziej melodyjne od kaliko, słodkie i urokliwe.
Kobiety ubrane są w powiewne i błyszczące suknie. Mężczyźni w często koszule aloha i luźne spodnie.

Historia Hula

    Jest wiele legend dotyczących początków hula. Niektórzy wierzą, że hula pochodzi ze starożytnej cywilizacji Mu, inni uważają, że wywodzi się z Hawajów a inni szukają jej śladów na Tahiti lub jeszcze innych miejscach ziemi. Jedna z legend opisuje przygody bogini Hi'iaka, która tańczyła aby uspokoić swoją ognistą siostrę, boginię wulkanów - Pele. Do dziś jest to podstawa wielu tańców.

    Za patronkę Hula uważa się boginię miłości, lasów i roślin - Lakę. Oddawanie jej hołdu, to ważna część świętego rytuału, dzięki któremu otrzymywano duchową energię bogini.

    Hula w dawnych czasach było poprzedzane i zakańczane błogosławieństwem, modlitwą i innymi rytuałami. Śpiewy ku czci bogini były wykonywane na ołtarzu, którego część stanowiła wschodnia ściana szkoły tańca, a symbolizowała ona świt dający siłę życiu. Podest do tańca otoczony był świętymi roślinami Ti, dającymi ochronę, przeganiającymi złe duchy i przynoszącymi pomyślność. Roślina ta była poświęconą bogini Laka - to atrybut bożej potęgi. Tancerze biorący udział w rytuale musieli być oczyszczeni i skropieni słoną wodą.

    W czasach gdy chrześcijaństwo zaczynało rozprzestrzeniać się na Hawajach, wszystkie formy Hula zaczynały zanikać. Działo się tak dlatego, że taniec ten, wyrażający w swych opowieściach całą miejscową kulturę, bogów i wierzenia, był źle postrzegany przez misjonarzy. W 1820r został całkowicie zakazany. Misjonarze, uznali hula za lubieżne i wywrotowe i usiłowali "uwolnić" Hawajczyków od ich pogańskiej przeszłości, Dopiero 50 lat później król Kalakaua przywrócił Hula poprzednią pozycję. Pod jego panowaniem hawajska tradycja odżyła i nabrała nowego wymiaru.

    Jednak wraz ze śmiercią króla, Hula stało się ponownie rzadkością. Wydawało się, iż misjonarze odnieśli w końcu zwycięstwo, bo zmysłowe ruchy i skąpo odziani mężczyźni i kobiety były hańbą dla tak desperacko wdrażanej nauki kościoła.
    Na szczęście święta wiedza przetrwała i parę dziesięcioleci później, na początku roku 1900, dzięki filmom Hollywood Hula pojawiło się na nowo przyciągając na wyspy turystów. Mimo, że początkowo były to tylko skomercjalizowane wersje pradawnych tańców, jednak bawiąc publiczność pozwalały na zgłębianie starożytnej sztuki poprzez głębokość ich ducha, wdzięk i elegancję.

    To, że to kulturalne dziedzictwo jeszcze istnieje zawdzięczamy mistrzom Hula, którzy przechowywali tę wiedzę w tajemnicy. Dzisiaj szkoły hula prosperują na Hawajach i szerzą się nawet na całym świecie.

do góry